پرتونگاری کامپیوتری

پرتونگاری کامپیوتری روشی است مشابه با پرتونگاری توسط فیلم، با این تفاوت که به جای استفاده از فیلم از یک صفحه تصویر (IP[1]) استفاده می‌شود. در پرتونگاری کامپیوتری، ابتدا پرتوهای ایکس عبور یافته از قطعه مورد آزمایش به یک صفحه مخصوص برخورد می‌کنند. در اثر برخورد پرتوهای ایکس به این صفحه، پرتوهای نور تولید می‌شوند. سپس، پرتوهای نور تولید شده به یک تصویر دیجیتال تبدیل می‌گردند.

به بیان دیگر، این روش پرتونگاری شامل فرآیندهای شناسایی، تبدیل، بازخوانی و پاک کردن می‌باشد. به منظور شناسایی پرتوهای ایکس عبور یافته از قطعه مورد آزمایش از دتکتورهایی[۲] استفاده می‌شود که حساسیت بسیار زیادی به فوتون‌های اشعه ایکس دارند. این دتکتورها اغلب صفحات فسفری هستند که درون یک کاست مناسب قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، درون کاست یک صفحه تصویر وجود دارد که از یک لایه شناساگر از جنس BaFX:Eu₂ تشکیل شده است که X می‌تواند Br، Cl و یا I باشد.

پس از برخورد اشعه ایکس به صفحه تصویر، انرژی اشعه ایکس به نسبت شدت آن در صفحه تصویر ذخیره می‌شود. سپس، هنگامی که یک باریکه لیزر صفحه تصویر را اسکن کند، انرژی ذخیره شده به صورت نور مرئی، متناسب با همان شدت اشعه ایکس ذخیره شده آزاد می‌گردد. نورهای تولید شده توسط یک دیود نوری[۳] جمع‌آوری می‌شوند و به بار الکتریکی تبدیل می‌گردند. سپس، یک دستگاه مبدل آنالوگ به دیجیتال می‌تواند این نورها را به یک تصویر دیجیتال تبدیل می‌کند. این تصویر دیجیتال می‌تواند بر روی مانیتور یک کامپیوتر تشکیل گردد و یا پرینت شود. در نهایت، فرآیند پاک کردن تصویر باقی مانده بر روی صفحه تصویر باید صورت گیرد. در این مرحله از یک منبع نور سفید بسیار قوی استفاده می‌شود که تصویر باقی مانده پس از تابش این نور به صفحه تصویر پاک می‌گردد.

استفاده از پرتونگاری کامپیوتری به جای پرتونگاری با فیلم مزایای فراوانی دارد که در اینجا، به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود. در پرتونگاری دیجیتال می‌توان از همان تجهیزات تولید اشعه ایکس که در پرتونگاری با فیلم به کار گرفته می‌شود، استفاده کرد که این مسئله موجب کاهش هزینه‌های اولیه می‌شود. قابل ذکر است که عدم استفاده از فیلم نیز موجب کاهش هزینه‌های اجرای فرآیند پرتونگاری می‌گردد. تصاویر دیجیتال تولید شده می‌توانند سریعاً به محل‌های دیگر ارسال شوند و به صورت همزمان در چندین محل مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. ذخیره‌سازی تصاویر دیجیتال می‌تواند به سهولت و در فضای بسیار کمی صورت گیرد. تکرار فرآیند پرتونگاری به علت بروز مشکلاتی خاص در حین فرآیند می‌تواند به سهولت و به سرعت انجام گیرد. مشکلات مربوط به تاریکخانه و فرآیندهای ظهور و ثبوت همانند تماس فیزیکی با مواد شیمیایی کلاً مرتفع خواهند شد. مشکلات مربوط به ایجاد علائم غیر واقعی بر روی فیلم که به حمل و نقل و فرآیندهای ظهور و ثبوت ارتباط پیدا می‌کنند، با حذف شدن فیلم برطرف می‌شود. باید در نظر داشت که با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری می‌توان کیفیت تصویر دیجیتال تولید شده را بهبود بخشید.

[۱] Imaging plate

[۲] Detectors

[۳] Photo-diod