این روش بازرسی معمولاً برای شناسایی شکستگی‌ها و ترک‌های سطحی بسیار کوچک کاربرد دارد. ابتدا، قطعه مورد آزمایش به صورت شیمیایی تمیز می‌شود. در بسیاری از موارد، یک فاز بخار حاوی مواد تمیزکننده به منظور تمیز کردن آلودگی‌های سطحی همانند گریس و گردوغبار و آلودگی‌هایی که درون ترک‌ها و شکستگی‌ها وجود دارند، به کار برده می‌شود. سپس، از یک مایع نافذ که می‌تواند برای بازرسی اغلب فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و همچنین کامپوزیت‌ها به کار گرفته شود، استفاده می‌شود.

مایع نافذ معمولاً یک مایع پایه نفت و بسیار رقیق به رنگ قرمز یا یک مایع فلورسنت می‌باشد. این مایع بر روی سطح قطعه اعمال می‌شود و قابلیت نفوذ در ترک‌ها و حفرات سطحی را دارد. باید توجه داشت که مایع نافذ یا بر روی سطح پاشیده می‌شود و یا قطعه درون مایع غوطه‌ور می‌گردد. مایع مورد استفاده با گذشت زمان مناسب (معمولاً پانزده دقیقه) به درون ترک‌ها و حفرات ریز سطحی نفوذ می‌کند. قابلیت موئینگی مایع نافذ یکی از خصوصیات مهم آن می‌باشد که موجب می‌شود مایع نافذ به درون ترک‌ها و حفرات سطحی قطعه نفوذ کند.

پس از اعمال مایع نافذ و گذشت مدت زمان توصیه شده توسط سازنده مایع نافذ، اقدام به زدودن کامل مایع نافذ از سطح موضع تحت آزمایش می‌گردد. سپس یک ماده آشکارساز (معمولاً به صورت یک پودر یا یک مایع سفیدرنگ) بر روی سطح اعمال می‌گردد. در نتیجه، با گذشت زمان مناسب (زمان آشکارسازی) مایع نافذ وارد شده به درون ترک‌ها و حفرات ریز سطحی به درون آشکارساز نفوذ می‌کند. در نتیجه، بر اساس نفوذ مایع نافذ به درون آشکارساز، محل عیب به خوبی و به رنگ قرمز قابل تشخیص خواهد بود. باید توجه داشت که پخش شدن مایع نافذ درون آشکارساز موجب ایجاد بزرگنمایی در نمایش عیب می‌گردد و عیب‌های بسیار کوچک که توسط بازرسی چشمی قابل تشخیص نمی‌باشند، به راحتی شناسایی می‌شوند.

در شکل زیر چگونگی انجام بازرسی توسط مایعات نافذ به تصویر کشیده شده است. قابل ذکر است در مواردی که از مایعات نافذ فلورسنت استفاده می‌شود، پس از برطرف کردن مایع اضافی،‌ باید بررسی نهایی در زیر نور مارواء بنفش انجام می‌شود. بدیهی است که حفرات و ترک‌های پُر شده توسط مایع فلورسنت، در زیر نور ماوراء بنفش به صورت شفاف و قابل تمایز مشاهده می‌شوند. بیان این نکته حائز اهمیت است که بازرسی با مایعات نافذ رنگی یا فلورسنت یک فرآیند مکانیکی- شیمیایی می‌باشد و مواد گوناگونی می‌توانند به منظور ساخت مایع نافذ و آشکارساز به کار گرفته شوند.

بازرسی با مایعات نافذ یک روش کیفی و بسیار ساده بازرسی می‌باشد که می‌تواند در شناسایی عیب‌های بسیار ریز سطحی به بازرسی چشمی کمک کند. این آزمون به عنوان بهترین روش شناسایی ترک‌های ریز سطحی در فلزات غیرمغناطیسی مطرح می‌باشد. قابل ذکر است که این روش را می‌توان به صورت مکانیزه و اتوماتیک نیز انجام داد. باید توجه داشت که معایب عمده بازرسی با مایعات نافذ شامل فقط شناسایی معایب سطحی و نیاز به تمیزکاری قبل و بعد از انجام آزمون می‌باشد.

اسکنر فیلم رادیوگرافی