معرفی اصل آلارا (ALARA) در صنعت رادیوگرافی

در انجام فرآیندهای پرتونگاری صنعتی، اصل آلارا بیانگر چارچوب انجام آزمون‌ها با پرتوهای پُر انرژی می‌باشد. آلارا مخففی است که به معنای «هرچه کمتر، موجه، شدنی[1]» می‌باشد. آلارا بیان می‌دارد که پرتودهی باید تا حد امکان در کمترین میزان باشد. البته باید در نظر داشت که کاهش بیش از حد میزان پرتودهی موجب صدمه به تشکیل تصویر نگردد. این اصل موجب افزایش ایمنی و کنترل خطرات احتمالی در هنگام اجرای پرتونگاری صنعتی می‌شود.

بنابر آنچه که بیان شد، کاهش میزان پرتودهی (پرتودهی کوتاه[2]) یک روش مفید برای اجتناب از انباشت پرتوهای طولانی مدت می‌باشد که معمولاً برای افراد مضر هستند. سه روش کلی که برای کاهش میزان پرتودهی به کار می‌رود شامل استفاده از پوشش محافظ[3]، افزایش فاصله، کاهش مدت زمان پرتودهی یا کاهش میزان کوانتوم‌ها[4] می‌باشد. استفاده از یک پوشش محافظ برای افراد منجر به کاهش پرتوهای دریافتی می‌گردد. حفظ فاصله مناسب بین منبع تولیدکننده اشعه و افراد نیز میزان پرتوهای دریافتی را کم می‌کند، علاوه بر این، کاهش زمانی که افراد در معرض اشعه‌های گاما و یا ایکس هستند و همچنین استفاده از مواد رادیواکتیو با ابعاد کوچک‌تر که موجب کاهش میزان کوانتوم‌ها می‌شود، تاثیر کاهنده بر میزان پرتوهای دریافتی دارند.

در صورتی که سطح پرتودهی ارزیابی شود، این امکان وجود دارد که بتوان اطلاعات منظمی از فعالیت‌های انجام شده توسط افراد را ثبت کرد و میزان خطرات احتمالی را کنترل نمود. ثبت اطلاعات به دست آمده از دُزیمترها (فیلم بَج[5] یا TLD[6]) که میزان دُز دریافتی توسط افراد از انواع پرتوها را مشخص می‌سازند، می‌تواند برای ارزیابی میزان پرتودهی مفید واقع شود. بدیهی است که به کارگیری چندین روش ایمنی تاثیر بسزایی خواهد داشت. اصل آلارا بیان می‌کند که موارد احتیاطی مرتبط با ایمنی همواره برقرار باشد و توصیه‌هایی را ارائه می‌کند که شامل این موارد می‌باشند. حفظ مستقیم بودن دوربین یا منبع مولد پرتو در طی زمان پرتودهی باید کنترل شود. فرآیند پرتونگاری با اشعه گاما باید توسط افرادی صورت گیرد که گواهینامه معتبر دارند. دستورالعمل ایمنی باید به صورت مداوم در دسترس باشد و انجام گیرد. استفاده از پوشش‌های محافظ چند لایه و یا به کارگیری قطعه مورد آزمایش در شرایط محافظت شده نیز اهمیت دارد.

قابل ذکر است که اصل آلارا منجر به ایجاد شرایط ایمن برای همه افراد مرتبط با پرتونگاری صنعتی هم در هنگام انجام فرآیند پرتودهی و هم در حین حمل و نقل تجهیزات می‌شود. در پرتونگاری توسط اشعه گاما، منبع مولد اشعه به صورت مداوم پرتودهی را انجام می‌دهد و ضروری است که موارد ایمنی در هنگام نگه‌داری از دوربین و همچنین حمل و نقل آن رعایت گردد. در صورت امکان از محفظه مخصوص حمل و نقل که اغلب از جنس سرب است، استفاد شود. همواره باید در نظر داشت که استفاده از اصل آلارا منجر به افزایش ایمنی افراد درگیر در پرتونگاری می‌گردد.

[1] As Low As Reasonably Achievable

[2] Reduce exposure

[3] Shielding

[4] Quanta

[5] Film badge

[6] Thermo Luminance Detector

اسکنر فیلم رادیوگرافی